SN uchylił wyrok skazujący Wincentego Witosa i innych w procesie brzeskim

Proces brzeski – Wincenty Witos – Sąd Najwyższy Sąd Najwyższy uchylił wyrok z 1933 roku, który zapadł w procesie brzeskim i uniewinnił Wincentego Witosa oraz dziewięciu innych parlamentarzystów z PPS, PSL „Wyzwolenie” i PSL „Piast”. Tym samym przychylił się do wniosku kasacyjnego Rzecznika Praw Obywatelskich. Opozycjoniści byli oskarżeni o udział w spisku, więzieni w twierdzy brzeskiej i skazani na więzienie. Ustnie motywy wyroku przedstawiało kolejno trzech sędziów Sądu Najwyższego. Sędzia Paweł Wiliński mówił, że upływ czasu nie jest powodem do odrzucenia kasacji. Sędzia przywoływał argument ciągłości państwa, mówił, że nakazy przywrócenia sprawiedliwości społecznej nie gasną z powodu oddalenia czasowego. Sędzia Eugeniusz Wildowicz wskazywał, że wyrok w procesie brzeskim zapadł z rażącym naruszeniem przepisów. „Przypisano oskarżonym odpowiedzialność karną za zachowania, które mieściły się w ramach ich legalnej walki politycznej i podlegały ochronie konstytucyjnej, toteż nie wyczerpywały one znamion zarzucanego im przestępstwa udziału w spisku mającego na celu obalenie przemocą rządu” – mówił. Sędzia Michał Laskowski powiedział, że tym orzeczeniem Sąd Najwyższy odwołuje się do zasady sprawiedliwości społecznej. Zaznaczył, że proces brzeski był przykładem nadużycia prawa niemożliwego do zaakceptowania. „Trzeba powiedzieć wprost – śledztwo i proces, które w tej sprawie miały miejsce, które były przedmiotem oceny Sądu Najwyższego, stanowiły przykład instrumentalnego wykorzystania prawa i sądów do prześladowania przeciwników politycznych, jednocześnie do wywarcia efektu zastraszania wobec pozostałych działaczy opozycji, a także wobec wyborców” – mówił sędzia Michał Laskowski. Proces brzeski był wynikiem konfliktu politycznego między sanacją a ugrupowaniami opozycyjnymi. Na ławie oskarżonych znalazło się sześciu członków PPS i pięciu ludowców. Proces rozpoczął się w październiku 1931 roku przed Sądem Okręgowym w Warszawie, po ponad pięćdziesięciu rozprawach wyroki zapadły w styczniu 1932 roku i zostały podtrzymane przez sąd apelacyjny w lipcu 1933 roku. Na trzy lata więzienia zostali skazani Stanisław Dubois, Mieczysław Mastek, Adam Pragier, Adam Ciołkosz z PPS oraz Józef Putek z PSL „Wyzwolenie”, na dwa i pół roku Norbert Barlicki z PPS i Władysław Kiernik z PSL „Piast”, na dwa lata Kazimierz Bagiński z PSL „Wyzwolenie” i Wincenty Witos z PSL „Piast” – na półtora roku, Adolf Sawicki z SCh został uniewinniony. Formalnie skazani zostali objęci amnestią w 1939 roku, ale nie oznaczała ona rehabilitacji i uniewinnienia. IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/ #Krać/i wz/w Wj