Wśród badań i prac naukowych istnieje wiele naprawdę ciekawych teorii dotyczących motywacji człowieka. Jednak ze wszystkich znanych mi podejść najbardziej ujęła mnie koncepcja motywacyjnego DNA opracowana w ramach i na potrzeby prywatnej praktyki coachingowej Tamary Lowe. Dane, które posłużyły do jej sformułowania, zbierane były przez osiem lat, w ponad siedemdziesięciu krajach. Wśród dziesięciu tysięcy osób badanych byli królowie, premierzy i prezydenci, trenerzy i rozgrywający zwycięskich drużyn Super Bowl końca XX i początku XXI wieku, zdobywcy Oscarów i nagród Grammy, olimpijczycy, autorzy bestsellerów i milionerzy. Reprezentowali oni wiele, często bardzo odległych od siebie branż: naukową, biznesową, medyczną, edukacyjną, rządową, artystyczną, rozrywkową, sportową, prawną czy finansową. Dzięki temu wiemy, że fundamenty motywacji każdej osoby, niezależnie od kultury i statusu społecznego, można opisać za pomocą trzech par czynników.

Pierwszą parę czynników tworzą wydajność i relacyjność. I to one są bramą do naszej uwagi, a dopasowanie odpowiedniego klucza jest naprawdę bardzo proste. Wystarczy zapamiętać, że motywuje nas to, co lubimy. Osoby wydajne są zorientowane na zadania. Uwielbiają wyzwania i chętnie rzucają się na głęboką wodę. Napotkane przeszkody zwyczajnie pokonują, a problemy rozwiązują, odważnie stawiając im czoła. To także osoby, które ufają własnym siłom i polegają na sobie. Wręcz oddychają niezależnością i wszędzie tam, gdzie tylko się da, dążą do swobodnego podejmowania decyzji i działania. Z tego też względu odbierane są jako pewne siebie, stanowcze i śmiałe, choć w rzeczywistości wcale nie musi tak być. Charakteryzuje je prostolinijny i bezpośredni sposób komunikowania, ponieważ skupiają się bardziej na zadaniu niż na osobach. Nie bawią się w dobieranie słów i dygresji. Sprawnie i precyzyjnie przechodzą do sedna i tego samego oczekują od innych.

Osoby motywowane wydajnością myślą i działają na zasadzie większego obrazu. Z łatwością wybiegają poza chaos teraźniejszości, dzięki czemu dostrzegają także przyszłe możliwości. Rozpatrując za i przeciw, dzięki posiadanej intuicji, błyskawicznie osądzają, czy dane rozwiązanie się sprawdzi. Jeśli chcesz przykuć ich uwagę, powiedz im CO i na NA KIEDY ma być zrobione! Kwestie związane z JAK? KIEDY? i DLACZEGO? opracują sobie sami. Dla nich sukces nie jest kwestią szczęścia czy przypadku. Łączą w sobie nie tylko pracowitość z umiejętnością przejmowania inicjatywy, ale także talent do rozpoznawania potencjału innych z dobrą organizacją. Chcesz taką osobę zmotywować? Okaż szacunek dla jej potrzeby niezależności. Zaufaj, a odwdzięczy Ci się wielokrotnie. Zlecaj jej zadania ambitne, które pomogą podnieść jej poziom kompetencji i przekonaj, że nikt inny danego zadania nie zrobi lepiej od niej. Pomocne będzie także włączenie elementów współzawodnictwa lub rywalizacji.

Z kolei osoby motywowane relacjami charakteryzują się przede wszystkim tworzeniem trwałych więzi – z rodziną, przyjaciółmi, sąsiadami; w obejściu są troskliwe i wrażliwe na potrzeby innych. Z łatwością potrafią postawić się w sytuacji drugiej osoby, a w razie wpadki wyrozumiale znajdą dla niej usprawiedliwienie. Preferują pracę w grupie. Do ustalonych norm i tradycji odnoszą się z dużym szacunkiem. Reagują zarówno sercem, jak i głową. Ich sposób porozumiewania się jest serdeczny, otwarty i szczery. Zdecydowanie wolą kontakt osobisty od e-maila, telefonu czy platform on-line. Przywiązują dużą wagę do uprzejmych gestów, czasu spędzonego z innymi i wzajemnego wsparcia. Są też naturalnymi rozjemcami, którzy nie lubią kłopotów i skutecznie unikają konfliktów. Także w podejmowaniu decyzji wolą opierać się na współpracy, biorąc pod uwagę wkład i zaangażowanie innych oraz konsultując się z maksymalną liczbą osób. Do ich mocnych stron należy m.in. dobre rozumienie potrzeb innych, cierpliwość i tolerancyjność. Elementami motywującymi takie osoby będą szczere komplementy i serdeczna zachęta, zgoda i harmonia, a także spokojne tempo pracy i otwarte ramy czasowe.

* pozostałe dwie pary czynników zostaną omówione w odzielnych artykułach