OPIS Uroczystości z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego

Powstanie Styczniowe – 160. rocznica – M. Błaszczak – J. J. Kasprzyk – A. Adamczyk Z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego wicepremier, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak złożył kwiaty i zapalił znicze w kwaterze Powstańców Styczniowych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Towarzyszyli mu uczniowie klas mundurowych. Odsłonił także tablicę upamiętniającą Powstańców Styczniowych poległych na zboczach Cytadeli Warszawskiej i w walkach z rosyjskim zaborcą. Szef MON mówił, że mamy obowiązek pamięci o naszych przodkach. Mariusz Błaszczak nawiązał również do wojny toczącej się za naszą wschodnią granicą. Stwierdził, że to, z czym walczyli nasi przodkowie 160 lat temu, spotyka dziś naszych sąsiadów na Ukrainie. Zaznaczył, że władcy Kremla próbują dziś odtworzyć Imperium i narzucić Ukraińcom swoją wolę. Dodał, że Polska wspiera Ukraińców, bo nie zgadza się na to, aby Rosja decydowała o innych. Podkreślił, że Ukraińcy sami powinni decydować o tym, w jakich chcą być sojuszach, żeby stanowić o swojej niepodległości. Wicepremier powiedział także, że Powstanie Styczniowe wybuchło, ponieważ Polacy nie poddali się uciemiężeniu. „Tę cechę, pragnienie wolności, mamy w genach” – podkreślił. Mariusz Błaszczak dodał, że nasza walka zakończyła się sukcesem – najpierw w roku 1918, potem podczas II wojny światowej i później, podczas walki z komunizmem. Minister obrony narodowej odwiedził dzisiaj również nową siedzibę Muzeum Wojska Polskiego. Powiedział, że będzie ono nadal budować i kształtować tożsamość narodową Polaków. 29 stycznia placówka zacznie przenosić ekspozycje i eksponaty do nowej siedziby w warszawskiej Cytadeli. Po zwiedzeniu ukończonej budowy nowego Muzeum Wojska Polskiego wicepremier Mariusz Błaszczak mówił o znaczeniu Cytadeli w historii Polski, szczególnie w kontekście 160. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. „Choć wybudowana przez Rosjan miała dławić dążenia wolnościowe Polaków, jest miejscem szczególnie ważnym jeżeli chodzi o Powstanie Styczniowe. To na stokach Cytadeli Warszawskiej Rosjanie doprowadzili do egzekucji bohaterów Powstania Styczniowego” – mówił wicepremier Mariusz Błaszczak. Minister obrony narodowej mówił także, że odsłonięta wcześniej na Cytedeli Warszawskiej tablica upamiętniająca uczestników zrywu poległych na jej zboczach jest pierwszym elementem powstającej Alei Bohaterów nowego Muzeum Wojska Polskiego. Obecna siedziba Muzeum Wojska Polskiego w Alejach Jerozolimskich będzie otwarta dla zwiedzających jeszcze przez tydzień. Otwarcie wystawy inauguracyjnej w nowej siedzibie na Cytadeli Warszawskiej planowane jest w połowie sierpnia. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie ma 103 lata, od 1933 roku mieści się przy Muzeum Narodowym w Alejach Jerozolimskich. „Przed 160 laty Polacy wystąpili przeciwko carskiemu imperium nieuznającemu naszych praw” – zaznaczył w liście do uczestników obchodów rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w Ojcowie prezydent Andrzej Duda. To właśnie tam zawiązywał się jeden z pierwszych powstańczych oddziałów. Po mszy świętej w Kaplicy na Wodzie i przemarszu zgromadzonych przed budynek dawnego Hotelu pod Łokietkiem list od prezydenta odczytał zastępca szefa jego kancelarii Piotr Ćwik. „Nasz naród przemówił potężnym głosem dumy i protestu, który stopniowo narastał w coraz liczniejszych, krwawo stłumionych manifestacjach patriotycznych aż po płomień niepodległościowej insurekcji od 22 stycznia 1863 roku do wiosny 1864” – podkreślił w liście Andrzej Duda. Dodał, że powstańcy stoczyli około 1200 bitew i potyczek, a partyzancka wojna ogarnęła wielkie tereny przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, sięgając Litwy, Białorusi i Ukrainy. Minister infrastruktury Andrzej Adamczyk powiedział w Ojcowie, że „mamy obowiązek tu przybywać z każdego miejsca”. W Dolinie Prądnika zbierali się ochotnicy, gdy nocą 22 stycznia 1863 roku wybuchło powstanie. „Ćwiczyło tutaj i przygotowywało się do walki około dwóch tysięcy żołnierzy” – przypomniał minister Andrzej Adamczyk. Minister Andrzej Adamczyk mówił, że Dyrekcja Ojcowskiego Parku Narodowego jest depozytariuszem pamięci powstańców Powstania Styczniowego. Podkreślił, że do Ojcowa każdego roku przybywa kilkaset tysięcy turystów. Zaznaczył jednak, że w tym miejscu brakuje tablicy, która upamiętniałaby uczestników powstania. „Trzeba pamiętać, że byli to uczniowie i studenci z Krakowa i innych miejsc – nastoletni, najwyżej 20-30-letni żołnierze” – powiedział szef resortu infrastruktury. Zaznaczył, że ta pamięć musi być tutaj czczona, a wiedza o tych wydarzeniach – upowszechniana. „To jest nasz wspólny obowiązek” – stwierdził Andrzej Adamczyk. Do Ojcowa tuż po wybuchu powstania przybył kilkusetosobowy oddział powstańczy pod dowództwem Apolinarego Kurowskiego. W ciągu kilku tygodni przybywali ochotnicy z Krakowa i okolic. W połowie lutego w oddziale były dwa tysiące powstańców. Dwudniowe uroczystości w Ojcowie objął honorowym patronatem prezydent Andrzej Duda. Zostały zorganizowane przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ojcowa. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wziął udział w obchodach rocznicy wybuchu powstania w Wąchocku. Powiedział, że powstańcy styczniowi nieśli przesłanie o tym, że niepodległość jest najwyższą wartością. „To przesłanie naszych przodków sprzed 160 lat zaniesiecie do waszych domów, do waszych środowisk – tam, gdzie się uczycie, pracujecie” – powiedział szef UKiOR do uczestników obchodów. Dodał, że „Polska będzie trwała wiecznie, jeżeli umiłowanie jej niepodległego bytu będzie zjawiskiem powszechnym”. Obchody 160. rocznicy Powstania Styczniowego, podobnie jak ono samo, będą trwały dwa lata. Upamiętnione zostaną liczne bitwy i potyczki ostatniego wspólnego zrywu narodów – spadkobierców Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Jutro w Warszawie 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego upamiętnią prezydent Andrzej Duda i prezydent Litwy Gitanas Nauseda. To wydarzenie będzie przesłaniem o potrzebie solidarności w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Powstanie Styczniowe, skierowane przeciwko Rosji, wybuchło 22 stycznia 1863 roku. Był to największy i najdłużej trwający zryw narodowowyzwoleńczy Polaków. Zostało ogłoszone Manifestem wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Wzywał on naród do powstania przeciwko rosyjskiemu zaborcy. W odpowiedzi sześć tysięcy powstańców zaatakowało carskie garnizony w Królestwie Polskim. Większość walk insurekcji miała charakter partyzancki. Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Trwało prawie dwa lata – do jesieni 1864 roku, a utworzone państwo podziemne funkcjonowało jeszcze w 1865. Ostatni oddział partyzancki księdza Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku. Pomimo stłumienia zrywu powstanie umocniło świadomość narodową i miało wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń. Późną wiosną i latem 1863 roku walczyło do 35 tysięcy powstańców, mając przeciwko sobie w samym tylko Królestwie 145 tysięcy Rosjan. Na obszarze objętym powstaniem stoczono około 1200 bitew i potyczek. Przywódcę zrywu Romualda Traugutta i innych członków Rządu Narodowego aresztowano w kwietniu 1864 roku. Cztery miesiące później stracono ich na stokach Cytadeli Warszawskiej. Powstanie Styczniowe było najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX wieku. Jego bilans to 20 tysięcy powstańców poległych w walkach, około tysiąca straconych przez Rosjan i 38 tysięcy zesłanych na Syberię. Spacyfikowano wiele miast, w tym Wilno. Na Litwie zginęło 10 tysięcy przedstawicieli szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tysięcy. Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje. Władze carskie przeprowadziły między innymi konfiskatę majątków szlacheckich i kasację klasztorów w Królestwie Polskim. Wprowadzono wysokie kontrybucje, niszczono dobra kultury, rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich. Powstanie przyczyniło się jednak do umocnienia w narodzie ducha niepodległościowego. Stanowiło moment zwrotny w tworzeniu się nowoczesnego narodu. Rodacy wykazali się umiejętnością organizowania skutecznego aparatu państwowego w najtrudniejszych warunkach. Z ich doświadczeń korzystali twórcy Polskiego Państwa Podziemnego podczas drugiej wojny światowej.IAR/zbiorcza/d OW/w hm