Archiwum IPN zaprezentowało publikację poświęconą losom rodzin Polaków zamordowanych w operacji antypolskiej NKWD

IPN – operacja antypolska NKWD – publikacja Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentowało publikację poświęconą losom rodzin Polaków zamordowanych w ramach operacji antypolskiej NKWD. Wydawnictwo „Bez winy i bez przyszłości. Losy członków rodzin „zdrajców ojczyzny” represjonowanych na mocy rozkazu NKWD nr 00486″ przedstawia genezę, przebieg i tragiczne konsekwencje operacji, przeprowadzonej na mocy rozkazu sowieckiego NKWD z 1937 roku, skierowanej przeciwko rodzinom Polaków uznanych za „zdrajców ojczyzny”, w głównej mierze kobietom i ich dzieciom. Jeden z autorów tomu wicedyrektor Archiwum IPN Mariusz Kwaśniak wyjaśnia, że to wydawnictwo dotyka zupełnie niezbadanego dotąd elementu tragedii Polaków, którzy po traktacie Ryskim pozostali na terenach wcielonych do Związku Sowieckiego i byli mordowani w latach 1937-38. „Los ofiar operacji Polski był tragiczny 150 tysięcy osób skazanych, w tym 111 tysięcy rozstrzelanych. Do tej pory jednak nie wiedzieliśmy, że aż tak duży zasięg miały represje na rodzinach osób zabitych w toku operacji polskiej. Jeżeli założymy, że ofiar operacji polskiej było około 150 tysięcy, byli to głównie mężczyźni, którzy założyli rodzinę, rodziny były wówczas wielodzietne i te dzieci także poniosły konsekwencje, to możemy mówić o kilkuset tysiącach ofiar” – zaznacza. Drugi z autorów publikacji Paweł Zielony wyjaśnia, że w książce dzięki pozyskanym dokumentom z archiwów ukraińskich, ukazany jest tragiczny los żon i dzieci skazanych na śmierć Polaków. „Pokazujemy losy tych kobiet, aresztowanych, prześladowanych, zsyłanych do łagrów najczęściej do Kazachstanu. Odbierano im dzieci, a po odbyciu tak zwanej kary wracały po 5 – 7 latach w rodzinne strony i nie miały niczego ani mieszkania, ani domu, ani rodziny bo w czasie wojny a także w operacjach wielkiego od terroru znaczna część rodziny zmarła” – mówi. Paweł Zielony dodaje, że oprócz dokumentów ukazujących tragedię żon i dzieci Polaków mordowanych przez funkcjonariuszy NKWD, najcenniejszym elementem książki są odnalezione w dokumentach zdjęcia. „Wśród tej dużej liczby dokumentów archiwalnych, które pozyskaliśmy od naszych przyjaciół z Ukrainy szukaliśmy twarzy, szukaliśmy zdjęć. W promilu tych dokumentów znaleźliśmy zdjęcia, często zdjęcia sygnalityczne kobiet, które zostały skazane w ramach rozkazu 00486. Jest ich niewiele, są to fotografie robione nie w najbardziej sprzyjającym czasie dla tych osób, tylko często podczas aresztowań, przesłuchań i na tych zdjęciach widać te emocje” – dodał. Nad książką pracowali także: Iwan Kozłowski i Bożena Witowicz. Przy opracowywaniu książki wykorzystano materiały archiwalne pozyskane ze współpracujących z Archiwum IPN ukraińskich obwodowych archiwów państwowych w Chmielnickim, Odessie i Winnicy.IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/ #Banach/w dwi/