Na poparcie stanowiska, które wyraźnie potwierdza, że rodzina dająca społeczeństwu dzieci, nie może być traktowana jak „szkodnik” niszczący naszą planetę, ale, że to właśnie życie rodzinne jest optymalnym sposobem wykorzystywania zasobów, warto przywołać niektóre wyniki badań. 

Na początek, warto zwrócić uwagę, na nieodłączny dla życia rodzinnego fakt łączenia sił, predyspozycji i umiejętności, stanowiących wkład każdego członka rodziny, który zarazem daje podstawy do osiągania synergii we wspólnym życiu domowym. Co ciekawe – jak przypomina wspomniany już Becker – to oparte na dzieleniu się zajęciami i działaniami ze względu na płeć wspólne gospodarowanie domem przez męża, żonę i ich dzieci jest cechą charakterystyczną praktycznie wszystkich społeczeństw. Podział pracy – bo o nim tu mowa – nie wynika jednak tylko z różnicy płci, ale także z różnych doświadczeń i decyzji związanych w wychowaniem dzieci, które ekonomia określa jako inwestycje w kapitał ludzki. Jednocześnie ekonomista ten potwierdza, że wydajność jest większa wówczas, gdy w rodzinie występuje podział pracy między kobietą i mężczyzną.

Temat efektywności gospodarstwa domowego podjął w swych badaniach także szkocki ekonomista John Ermisch. Przypomina on, że oczywiście motywy, dla których mąż i żona biorą ślub i zakładają rodzinę, nie mają przede wszystkim charakteru ekonomicznego, niemniej okazuje się, że decyzja o wspólnym życiu prowadzi jednocześnie do zoptymalizowania działań, co w rezultacie prowadzi do wzrostu całkowitej wydajności, której nie da się osiągnąć w pojedynkę.

Inne badania, autorstwa duetu Antonides i van Raaij, wykazują z kolei, że gdy w rodzinie jedno z małżonków angażuje się w pracę domową, a drugie jest aktywne w ramach rynku pracy, to sytuacja pod względem potrzeb finansowych jest bardziej korzystna. Ich zdaniem, „rodzina, w której zarabiają dwie osoby, potrzebuje zazwyczaj więcej pieniędzy, niż rodzina, w której zarabia jedna osoba, ponieważ ma mało czasu na produkcję w gospodarstwie domowym. Ma też mało czasu na szukanie korzystnych okazji kupna i prace gospodarskie”  (G. Antonides, W.F. van Raaij, Zachowanie konsumenta. Podręcznik akademicki).

Podsumowując, warto dopełnić ten obraz rodziny jako optymalnego środowiska pod względem efektywnego – określanego dziś często mianem „zrównoważonego” – gospodarowania zasobami, wskazując na obszar konsumpcji. Okazuje się, że właśnie w przypadku rodziny mamy największe szanse na osiąganie korzyści ze wspólnego spożywania i używania dóbr i usług. W typowym gospodarstwie domowym bowiem (rodzice i dzieci) wiele dóbr jest używanych przez wiele osób. W ten sposób np. ubrania, sprzęty domowe, zabawki, książki zanim ulegną zużyciu i trafią na wysypisko śmieci, mogą zdążyć zaspokoić potrzeby sporej grupy krewnych. I dlatego rodzina nie od dziś, ale od zawsze była EKO!

Autor jest prezesem Fundacji Instytut Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie (wydawcy PFR), kulturoznawcą, etykiem gospodarczym, badaczem współzależności miedzy kulturą, rodziną i gospodarką. Profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tatą pięciorga dzieci.

Zdjęcie ilustracyjne/Pixabay.com