Certyfikat Mamy i Taty - Film Przełęcz ocalonych (2016)
Mariusz Kata
Musiało minąć dziesięć lat, aby dla reżysera Braveheart (1995), Pasji (2004) i Apocalypto (2006) znów zapaliło się w Hollywood zielone światło. Oskarżano go o rasizm, antysemityzm, nadużywanie alkoholu i przemoc domową, dlatego Mel Gibson, głęboko wierzący katolik, chcąc odzyskać dobre imię w branży filmowej, postanowił zrealizować film wojenny, ale pacyfistyczny w wymowie. W jego ręce trafiła dość znana historia Desmonda T. Dossa, który zaciągnął się do armii Stanów Zjednoczonych po ataku na Pearl Harbor podczas II wojny światowej. Konsekwentnie – ze względu na wyznawaną religię – odmawiał noszenia broni i zabijania przeciwników. Jednak pomimo tego, podczas jednej z najkrwawszych bitew na Pacyfiku, na wyspie Okinawa, wielokrotnie ryzykując życie, uratował 75 rannych żołnierzy, za co po wojnie otrzymał Honorowy Medal Kongresu z rąk prezydenta Trumana.
W postać Desmonda Thomasa Dossa wcielił się Andrew Garfield, znany do tej pory z komediowo-komiksowych filmów o Spider-Manie, który znakomicie sprawdza się również w dramatycznym repertuarze. Jego bohater został powołany do wojska w kwietniu 1942 roku, na przepustce wziął ślub z Dorothy Shutte. Pełnił służbę jako sanitariusz w Medycznym Korpusie 307 Pułku 77 Dywizji Piechoty. Był adwentystą dnia siódmego i, chcąc pozostać wiernym swoim religijnym przekonaniom, podczas szkolenia odmawiał dotykania broni i używania jej w walce – chciał nieść pomoc, a nie zabijać. Z tego powodu już podczas szkolenia był prześladowany, traktowany z nieufnością i pogardą, podejrzewany o tchórzostwo. Desmond Doss podchodził jednak do religii jak do najważniejszej części życia, był zaangażowanym chrześcijaninem regularnie czytającym Pismo Święte i uważającym, że jest ono Słowem Bożym, szczególnie w odniesieniu do Dziesięciu Przykazań, ważnym bez wzgledu na okoliczności.
Podczas kluczowej ze względów strategicznych bitwy na Okinawie (zdobycie wyspy może oznaczać klęskę Japonii) wykazał się niebywałą odwagą, ratując nie tylko swoich kolegów, ale i rannych żołnierzy wroga. W czasie walk miał przy sobie Biblię podarowaną mu po ślubie przez żonę Dorothy z oznaczonym przez nią wierszem 1 Listu do Koryntian 10,13, który stanowił niejako motto jego służby wojskowej: Dotąd nie przyszło na was pokuszenie, które by przekraczało siły ludzkie; lecz Bóg jest wierny i nie dopuści, abyście byli kuszeni ponad siły wasze, ale z pokuszeniem da i wyjście, abyście je mogli znieść.
Przełęcz ocalonych ma wyraźnie zarysowaną trzyaktową strukturę. W pierwszym akcie poznajemy dzieciństwo i młodość bohatera w małym miasteczku Lynchburg w Wirginii. Widzimy jego relacje z ojcem, który żyje traumatycznymi wspomnieniami z francuskich okopów podczas I wojny światowej. Obawia się, że syna spotka podobny los. W akcie drugim jesteśmy świadkami szkolenia wojskowego, podczas którego Doss konfrontuje swoje ideały z rzeczywistością. Wiele w tych scenach patosu, ale reżyserskie kompetencje Gibsona sprawiają, że drobnej budowy Desmond nie brzmi jak stereotypowy nawiedzony kaznodzieja i widzimy, że jego rezygnacja z przemocy nie przyszła mu łatwo. Akt trzeci jest najbardziej widowiskowy i trwa kilkadziesiąt minut. To imponująca, ale bardzo brutalna sekwencja bitwy. Pierwsze starcie kończy się masakrą jego oddziału i Doss, jako jedyny, decyduje się ściągnąć w bezpieczne miejsce rannych żołnierzy. W tym czasie jest wystawiony na zmasowany ostrzał wroga. Nie rezygnuje, nawet kiedy zostaje ranny. Tak rodzi się legenda bohatera, którego jedyną bronią jest wiara, nadzieja i miłość.
Mel Gibson przy każdym swoim projekcie reżyserskim stosuje trzy kryteria. Według niego film powinien podnosić na duchu, uczyć i być dobrą rozrywką. I nawet jeśli krytycy zarzucają mu spłycenie i zmarnowanie tego tematu, to reżyser wrócił do łask i od kilku lat znów jest angażowany jako aktor w nowych projektach.
Przełęcz ocalonych kosztowała 40 milionów dolarów i otrzymała sześć nominacji do Oscara w najważniejszych kategoriach. Ostatecznie twórcy zdobyli tylko dwie statuetki: za montaż i dźwięk.
Autor jest historykiem i filmowcem.
Niektóre informacje zaczerpnięto z: wikipedia