Warszawa, dnia 4 czerwca 2021 r.

Fundacja Mamy i Taty
ul. Patriotów 110/316
04-844 Warszawa
KRS: 0000356995, NIP: 952-208-89-55
e-mail: biuro@mamaitata.org.pl
tel.: +48 519366644

Osoba reprezentująca podmiot składający petycję:
Marek Grabowski (Zarząd Fundacji)
e-mail: biuro@mamaitata.org.pl
tel.: +48 519366644

                          Pan
       Rafał Trzaskowski
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy
Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa

PETYCJA

w sprawie wycofania się przez Miasto Stołeczne Warszawa z finansowania hostelu interwencyjnego LGBT w ramach celu 1.1. Dbamy o siebie nawzajem przyjętym w Strategii rozwoju Miasta Stołecznego Warszawa do 2030 roku, uchwalonej przez Radę Miasta Stołecznego Warszawa w dniu 10 maja 2018 r.

Działając na podstawie art. 63 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 870) Fundacja Mamy i Taty wnosi o natychmiastowe wycofanie się przez Miasto Stołeczne Warszawa z finansowania hostelu interwencyjnego LGBT w ramach celu 1.1. Dbamy o siebie nawzajem przyjętym w Strategii rozwoju Miasta Stołecznego Warszawa do 2030 roku, uchwalonej przez Radę Miasta Stołecznego Warszawa w dniu 10 maja 2018 r.

Uzasadnienie

Analiza prawna projektu finansowania hostelu interwencyjnego LGBT, w ramach celu 1.1. Dbamy o siebie nawzajem przyjętym w Strategii rozwoju Miasta Stołecznego Warszawa do 2030 roku, uchwalonej przez Radę Miasta Stołecznego Warszawa w dniu 10 maja 2018 r., wskazuje na możliwość naruszenia przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego w zakresie przejrzystości gospodarowania finansami publicznymi (art. 216 ust. 1 Konstytucji), prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48 Konstytucji) oraz konstytucyjnej zasady dobra dziecka (art. 72 Konstytucji).

Naszym zdaniem przedstawiony projekt w sposób rażący narusza przepisy Konstytucji RP i inne przepisy prawa powszechnie obowiązującego, przez to, iż jego realizacja stanowi zagrożenie zasady przejrzystości gospodarowania finansami publicznymi. Projekt zakłada bowiem prowadzenie całodobowego punktu schronienia i wsparcia interwencyjnego dla osób LGBT+ przez stowarzyszenie Lambda ze środków finansowych na cele publiczne (tj. pochodzących z budżetu Miasta Stołecznego Warszawa) bez właściwej podstawy prawnej określonej w ustawie, co w konsekwencji może oznaczać naruszenie konstytucyjnego nakazu gromadzenia i wydatkowania środków publicznych w sposób określony w ustawie (art. 216 ust. 1 Konstytucji).

Podnieść w szczególności należy, iż Miasto Stołeczne Warszawa nie przedstawiło stosownych informacji na temat kryteriów i zasad przeprowadzenia konkursu mającego na celu organizację całodobowych punktu schronienia i wsparcia interwencyjnego dla osób LGBT+. Nie przedstawiło również warunków, jakie powinny być spełnione przez podmioty przystępujące do konkursu. Nieznane są ponadto kryteria, które przesądziły, że pochodzące z pieniędzy podatników pieniądze mają być przeznaczone na działania podejmowane przez stowarzyszenie Lambda.

Założeniem realizowanego programu jest utajnienie miejsc mających na celu służenie schronieniu i wsparciu interwencyjnego dla osób LGBT+, rzekomo w celu uniknięcia sytuacji homofobicznych ataków wobec osób korzystających z tych punktów. Podnieść zatem należy, że zasada jawności finansów publicznych nie może doznać uszczerbku wskutek wyimaginowanych i irracjonalnych w naszej ocenie obaw osób decydujących o wydatkowaniu pieniędzy publicznych. Jeżeli natomiast takie obawy są uzasadnione rzeczywistym stanem rzeczy, obowiązkiem władz publicznych (w tym Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawa) jest zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego przy pomocy środków przysługujących danemu organowi na podstawie przepisów obowiązującego prawa.

Tymczasem utajnienie ośrodków wsparcia powoduje, iż nie wiadomo, ile tych ośrodków jest, jakie mają rzeczywiste potrzeby i w jakim trybie dokonywać ma się kontrola nad sposobem wydatkowania pieniędzy publicznych na ich utrzymanie. Sytuacja, w której zostaje utajnione, kto jest beneficjentem środków publicznych oraz wysokość środków przyznanych na finansowanie działalności stowarzyszenia Lambda, równoznaczna jest w naszej ocenie z rażącym naruszeniem przepisów Konstytucji RP i innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego gwarantujących jawność finansowania środkami publicznymi.

W dalszej kolejności podnieść należy, iż realizacja projektu może potencjalnie umożliwić  funkcjonowanie ośrodków mających na celu służenie schronieniu i wsparciu interwencyjnego dla osób LGBT+ poniżej osiemnastego roku życia, tj. dzieci. Otóż wskazać należy, że funkcjonowanie tego rodzaju ośrodków nie mieści się w granicach obowiązującego prawa kształtujących system pieczy zastępczej nad dzieckiem i potencjalnie może stanowić pogwałcenie gwarantowanego przez Konstytucję RP prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48).

Za wychowanie dziecka, jego utrzymanie i prawidłowy rozwój odpowiadają rodzice jako przedstawiciele ustawowi. Z mocy przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 92 i n.) rodzice sprawują pieczę nad dzieckiem, które – jako osoba niedojrzała i niesamodzielna – potrzebuje ochrony i pomocy ze strony osób dorosłych. Celem sprawowania władzy rodzicielskiej jest odpowiednie wychowanie dziecka i przygotowanie go do samodzielnego życia. Z tego też tytułu na rodzicach ciąży ustawowy obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka.

Rodzice obowiązani są wykonywać wszystkie obowiązki, które zapewniają prawidłowy rozwój dziecka. Jednym z tych obowiązków jest zapewnienie dziecku właściwych warunków mieszkania i należyta staranność o zapewnienie prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziecka. W świetle przepisów obowiązującego prawa nie można mówić o występowaniu przypadków bezdomności wśród dzieci – jak zakłada projekt – ponieważ rodzice mają prawny obowiązek zapewnieniu dziecku mieszkania. Dopiero w sytuacji, w której zachodzi przypadek niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców (np. w sytuacji, w której rodzice nie zapewniają dziecku mieszkania), wchodzi w grę możliwość zastosowania przepisów o pieczy zastępczej, tj. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r., poz. 821). W świetle tej ustawy władze publiczne mają obowiązek podejmować działania na rzecz wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, jak również działania mające na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom, którym rodzina nie zapewnia stosownej opieki.

Działania w ramach ustanowienia pieczy zastępczej wobec dziecka muszą być podejmowane na podstawie przepisów wspomnianej ustawy. Stanowią one, iż pieczę zastępczą organizuje powiat. Władze powiatu (miasta na prawach powiatu) nie mogą jednak podejmować działań w sposób arbitralny, gdyż może wówczas dojść do naruszenia konstytucyjnej zasady dobra dziecka – jak naszym zdaniem ma to miejsce w przypadku projektu przyjętego przez Miasto Stołeczne Warszawa. W pierwszej kolejności należy – zgodnie z przepisami ustawy o pieczy zastępczej – dążyć do udzielenia wyczerpujących form pomocy rodzicom dziecka, a dopiero w drugiej kolejności wykorzystać możliwości, jakie stworzył ustawodawca w ramach systemu pieczy zastępczej.

Wniosek ten uzasadniony jest analizą przepisów Konstytucji RP, w świetle których dopiero niewłaściwe wywiązywanie się rodziców z obowiązku prawidłowego wychowania dziecka może usprawiedliwiać podejmowanie stosownych działań przez władze publiczne w celu realizacji  konstytucyjnej zasady dobra dziecka. Zgodnie z art. 72 Konstytucji: 1) Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka; 2) każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją; 3) dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych; 4) w toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.

Jak wynika z powyższego, projekt tworzenia ośrodków mających na celu służenie schronieniu i wsparciu interwencyjnego dla osób LGBT+ osobom poniżej osiemnastego roku życia stanowiłby istotne naruszenie konstytucyjnej zasady dobra dziecka. Przede wszystkim uniemożliwiałby zapewnienie skutecznej ochrony praw dziecka, w szczególności przez pozbawienie rodziców możliwości podejmowania działań na rzecz dobra dziecka zgodnie z ich przekonaniami. Niejasno sformułowane postanowienia projektu mogą wprowadzać dziecko w błąd co do możliwości skorzystania z zakwaterowania poza miejscem zamieszkania bez powiadomienia rodziców o miejscu swojego pobytu czy wbrew ich woli. Niedopuszczalne jest bazowanie na nieświadomości dzieci, nieznajomości przez nie prawa, czy stwarzanie wrażenia, że projekt dotyczy również osób poniżej osiemnastego roku życia.

Za rażące naruszenie Konstytucji i innych przepisów prawnych uznać zatem należy stworzenie mechanizmu, wskutek którego stowarzyszenie Lambda może potencjalnie ingerować bez upoważnienia ustawowego w sprawowanie władzy rodzicielskiej, dysponując w tym celu środkami publicznymi przyznanymi – jak wskazano wyżej – według bliżej nieznanych procedur i wysokości. Zważyć w szczególności należy, że niedopuszczalna jest sytuacja, w której o miejscu pobytu dziecka potencjalnie nie są powiadamiani rodzice, którzy w związku udzieleniem rzekomej ochrony dziecku pozbawieni są nawet możliwości kontaktu z dzieckiem.

Z powyższych względów Fundacja Mamy i Taty wnosi o natychmiastowe wycofanie się przez Miasto Stołeczne Warszawa z finansowania hostelu interwencyjnego LGBT w ramach celu 1.1. Dbamy o siebie nawzajem przyjętym w Strategii rozwoju Miasta Stołecznego Warszawa do 2030 roku, uchwalonej przez Radę Miasta Stołecznego Warszawa w dniu 10 maja 2018 r.