Święto tęczy: o zjawisku meteorologicznym i symbolice w kulturze

Święto tęczy – zjawisko – meteorologia – symbol – kultura Tęcza to jedno z najbardziej fascynujących zjawisk optycznych w atmosferze – mówi Grzegorz Walijewski z IMGW. Dziś przypada nietypowe święto tęczy. Tęcza „powstaje w momencie, kiedy promienie światła słonecznego przechodzą przez krople i wówczas zachodzi rozczepienie światła” – mówi Grzegorz Walijewski. Wówczas „obserwujemy piękne łuki na niebie w konkretnych barwach – czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo i fioletowy”. Niektóre zwierzęta, na przykład niektóre ptaki, potrafią dostrzec więcej kolorów w tęczy niż człowiek. Inne widzą tylko dwa. Tęcza tworzy pełne koło, ale z ziemi widzimy tylko jej część w postaci łuku. Pełny okrąg można dostrzec jedynie z dużej wysokości, na przykład z samolotu. Zdarzają się podwójne tęcze, albo tęcze białe powstające podczas mgły. Istnieją też tęcze księżycowe obserwowalne w nocy, albo takie, które pojawiają się na ułamek sekundy podczas wyładowania atmosferycznego. Patryk Pawlaczyk z Muzeum Etnograficznego w Warszawie wskazuje, że tęcza od zawsze zajmuje ważne miejsce w symbolice wielu kultur na całym świecie. „Tęcza zawsze była związana z sacrum” – mówi etnolog. Zawsze była „czymś spoza ludzkiej ekumeny, czymś niedostępnym, a jednocześnie mającym wpływ na nasze życie”. Patryk Pawlaczyk wskazuje, że zjawisku często przypisywano „właściwości mediacyjne”. „Łączyła na przykład niebo z ziemią, ale również wodę z niebem, wodę z ziemią i to działo się na przemian” – wyjaśnia. Wierzono, że „można za sprawą tęczy komunikować się z sacrum, z zaświatami”. Etnolog wskazuje, że „w kulturze polskiej tęcza była szczególnie kojarzona ze smokami i żmijami, czyli istotami mitologicznymi z zaświatów, które zarządzały wodami”. „Słowianie wierzyli, że pod postacią tęczy pojawiają się różnego rodzaju istoty, które wypijają wodę” – dodaje. Dla Słowian „tęcza zawsze pojawia się tam, gdzie panowała wilgoć, często nad wodami”. Etnolog tłumaczy, że „istniało przekonanie (w sferze wyobrażeniowej), że tęcza zasysa i pochłania wodę, która kumuluje się w chmurach”. Stąd, wierzono, pojawiały się opady. Patryk Pawlaczyk przypomina, że współcześnie tęcza jest symbolem wielu ruchów społecznych i politycznych. W ostatnich czasach szczególnie kojarzona jest jako emblemat społeczności LGBT+.IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/#Olendzki/i KGD/w dwi/