(19.02) Kraj – zapowiedzi

Marszałek Sejmu Elżbiety Witek spotka się o 16.00 w Elblągu z mieszkańcami powiatów elbląskiego, braniewskiego, bartoszyckiego i lidzbarskiego. Frombork – miasto gdzie przez 40 lat żył i tworzył Mikołaj Kopernik – uczci 550. rocznicę urodzin wybitnego astronoma. W tamtejszej Bazylice Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znajduje się grób duchownego, astronoma, lekarza, prawnika, matematyka, którym był Mikołaj Kopernik. Uroczystości rozpoczną się 8.45 w Wieży Radziejowskiego pokazem eksperymentu Foucalta. Następnie Msza święta w bazylice (9.45), złożenie kwiatów na grobie astronoma, otwarcie wystawy fotogramów kosmosu i wydarzenie artystyczne „Stół urodzinowy Mikołaja Kopermika”. W Toruniu rozpocznie się dziś (g.11) Światowy Kongres Kopernikański. Będzie to kulminacja obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W trzydniowym spotkaniu ma wziąć udział 700 uczonych z całego świata w tym pięciu laureatów Nagrody Nobla. Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek, który weźmie udział w otwarciu Kongresu, mówił o znaczeniu tego wydarzenia dla świata nauki w Polsce. „To jest po pierwsze wielki pomnik dla Mikołaja Kopernika najbardziej znanego polskiego naukowca w świecie. Po drugie płaszczyzna do znakomitych debat ekonomistów z najwyższej półki światowej, szefów banków centralnych poszczególnych państw europejskich, noblistów z całego świata i uczonych z Japonii, ze Stanów Zjednoczonych czy z innych kontynentów” – mówił minister. I dodał, że wydarzenie ma podkreślić rolę Polski nie tylko w przeszłości, ale i w przyszłości. Pierwsza cześć kongresu jest połączona ze świętem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W drugiej części odbędzie się Gala Nauki Polskiej, zostaną wręczone Nagrody Kopernikańskie oraz Nagrody Ministra Edukacji i Nauki. Tego dnia oficjalnie rozpocznie działalność Akademia Kopernikańska. Rocznica urodzin astronoma będzie też obchodzona w warszawskim Centrum Nauki Kopernik (pocz. g. 11.00). Na zwiedzających czeka szereg atrakcji. Największą z nich jest robot humanoidalny przypominający Mikołaja Kopernika i posiadający sztuczną inteligencję. Rzecznik prasowa Centrum Nauki Kopernik Katarzyna Nowicka powiedziała, że z robotem można porozmawiać na dowolnie wybrany temat. Mówi w każdym języku, a najlepiej po polsku, angielsku i francusku. „Ma umiejętności mimiczne, potrafi się delikatnie poruszać, a jego umysł jest pełen wiedzy” – dodała Katarzyna Nowicka. Zwróciła też uwagę na konstrukcję robota opierającą się na modelu językowym sztucznej inteligencji GPT3. „Jest to model podobny do tego, który został użyty w dostępnym w internecie chacie GPT” – mówi rzecznik. „Za jego pomocą można prowadzić rozmowy ze sztuczną inteligencją. Posiada on jednak znacznie mniej protokołów od naszego robota. GPT chat ma ich 20 miliardów, a nasz Kopernik 175 miliardów” – podkreśliła Katarzyna Nowicka. Z okazji rocznicy Teatr Polskiego Radia przygotował słuchowisko Anny Szamotuły „Salto mortale” na podstawie „O obrotach ciał niebieskich” Mikołaja Kopernika. Wystąpią: Andrzej Ferenc, Marcin Przybylski, Włodzimierz Press, Andrzej Mastalerz, Łukasz Wójcik i Angelika Kurowska. Premiera po godz.21.00 w Programie Pierwszym Polskiego Radia. Dziś po raz czwarty obchodzimy Dzień Nauki Polskiej, święto państwowe, wprowadzone ustawą z 9 stycznia 2020 roku. Poświęcone upamiętnieniu dokonań polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy, ma też służyć zainspirowaniu młodych ludzi do pójścia w ślady wielkich badaczy. Jako datę wybrano 19 lutego – dzień urodzin (1473) Mikołaja Kopernika, w uznaniu jego wybitnych zasług dla astronomii. Dzisiaj rozpoczyna się 56. Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu. To zachęta do modlitwy, pokuty i wstrzemięźliwości, skierowana do wierzących i wszystkich ludzi dobrej woli. Hasłem tegorocznych obchodów jest „Ku trzeźwości z Kościołem”. W ubiegłym roku Polacy wydali na alkohol 45 miliardów złotych, co jest rekordem wszech czasów. Około miliona Polaków jest uzależnionych od alkoholu. 3 miliony Polaków pije ryzykownie i szkodliwie – podsumował biskup Bronakowski.Obecne poziomy spożycia etanolu są dziesięć razy większe, niż poziomy przed stu laty w Polsce. Spożycie piwa w Polsce wynosi 136 litra na osobę powyżej 15 roku życia. Przekłada się to na ogrom strat alkoholowych. Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu potrwa do 25 lutego. 550 lat temu, 19 lutego 1473 roku, urodził się Mikołaj Kopernik, wybitny astronom, matematyk i lekarz. Był twórcą heliocentrycznej teorii Układu Słonecznego, zgodnie z którą to Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie na odwrót, jak do tej pory sądzono, i autorem dzieła przełomowego dla światowej nauki „De revolutionibus orbium coelestium”, czyli „O obrotach sfer niebieskich”. Epokowa praca Kopernika zaprzeczała obowiązującemu dotąd systemowi geocentrycznemu. Odkrycie zmieniło sposób widzenia świata, stało się przyczyną zmiany, jaka zaszła w Europie Zachodniej w rozważaniu nauki, przyczyniając się tym samym do jej rozwoju. Oprócz astronomii, Kopernik miał też ogromne zasługi w dziedzinie ekonomii, matematyki, prawa i medycyny, a także jako tłumacz poezji włoskiej. Wielki polski uczony zmarł 21 maja 1543 roku. Zmiana światopoglądowa i obyczajowa, niosąca za sobą również skutki polityczne i religijne, jaką spowodowało dzieło Kopernika, została nazwana „przewrotem kopernikańskim”. Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w epoce renesansu. Jej zwolennikami byli Jan Kepler i Galileusz, a główne założenia w dziedzinie kosmologii rozszerzyli Thomas Digges i Giordano Bruno. To oni pokazali, że droga, którą rozpoczął Mikołaj Kopernik, prowadzi do poznania prawdziwej konstrukcji Kosmosu czy Układu Słonecznego. W 1616 roku dzieło Kopernika znalazło się jednak na indeksie ksiąg zakazanych, skąd zostało usunięte dopiero w 1822 roku. 6 lat temu, 19 lutego 2017 roku, zmarła w wieku 102 lat Danuta Szaflarska, wybitna aktorka, znana z takich obrazów, jak „Zakazane piosenki” i „Skarb” Leonarda Buczkowskiego, „Ludzie z pociągu” Kazimierza Kutza czy „Pora umierać” Doroty Kędzierzawskiej. Nie było w Polsce drugiej tak długiej kariery i bogatego życiorysu – łącznie w dorobku artystycznym miała blisko 80 ról filmowych i około stu teatralnych. Zagrała także w prawie 400 słuchowiskach radiowych. Niemal do ostatnich dni była aktywna na scenie. Jej kreacje stanowią klasykę polskiej kinematografii. Podczas wojny, w latach 1943-45, Danuta Szaflarska była aktorką Teatru Frontowego Armii Krajowej. Pod pseudonimem „Młynarzówna” brała udział jako łączniczka w Powstaniu Warszawskim. Występowała także na koncertach dla walczących powstańców i ludności cywilnej, w których uczestniczyli między innymi Mira Zimińska, Irena Kwiatkowska i Mieczysław Fogg. Popularność przyniosła jej rola w pierwszym nakręconym po wojnie polskim filmie fabularnym – „Zakazane piosenki” Leonarda Buczkowskiego, gdzie stworzyła pamiętną kreację Haliny Tokarskiej. Sukcesem była też postać Krysi Różyckiej w „Skarbie”. Krytycy nazwali aktorkę „pierwszą amantką powojennej kinematografii”. Uznanie widzów zdobyła także, grając między innymi w: „Dolinie Issy”, „Pożegnaniu z Marią”, „Żółtym szaliku” i w obrazie „Królowa chmur”. W 2009 roku otrzymała Złotą Kaczkę dla najlepszej aktorki stulecia kina polskiego. Od lat 50. XX wieku była związana z teatrami stolicy, najpierw Współczesnym, potem – Narodowym i Dramatycznym. Gościnnie występowała na niemal wszystkich warszawskich scenach. Jako aktorka Teatru Rozmaitości, w wieku 100 lat, grała w sztuce Doroty Masłowskiej „Między nami dobrze jest”. W stanie wojennym Danuta Szaflarska była zaangażowana w działalność opozycyjną. Przyjaźniła się z księdzem Jerzym Popiełuszką, kapłanem „Solidarności”, który został beatyfikowany w 2010 roku, jako męczennik za wiarę. To właśnie za sprawą księdza Jerzego doznała nawrócenia. Jak potem mówiła, wiara i Kościół, po ponad 40 latach, ponownie stały się istotne w jej życiu. Danuta Szaflarska była laureatką wielu prestiżowych wyróżnień, między innymi otrzymała Wielką Nagrodę Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2007” za całokształt pracy artystycznej i Nagrodę Specjalną Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Operatorskiej „Camerimage”. Uhonorowano ją też Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2015 roku została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.Informacyjna Agencja Radiowa(IAR)w Siekaj